5° Nηπιαγωγείο Κισσάμου: Το έθιμο του Λαζάρου και ο Πασχαλινός Λαγός

Αγαπημένα μας παιδιά, καλημέρα!

Με σύνθημά μας: όλοι μαζί στο σπίτι, σαν να είμαστε σχολείο συνεχίζουμε…

Αύριο ξημερώνει το Σάββατο του Λαζάρου.

Για ποιο λόγο ονομάζεται όμως έτσι;

Είναι μια ημέρα που εξιστορεί το θαύμα της Ανάστασης του Λαζάρου. Έχουμε, επίσης, ένα έθιμο εκείνη την ημέρα, το οποίο οι γονείς μπορούν να αφηγηθούν στα παιδιά και έπειτα να το ζωντανέψουν σε χαρτί ή ζυμάρι.

Το Σάββατο του Λαζάρου θεωρείται από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μια πρόγευση της Μεγάλης Εβδομάδας όπου ο θάνατος νικιέται από τη ζωή, μια προοικονομία ουσιαστικά της Ανάστασης του Ιησού που θα ακολουθήσει σε μία εβδομάδα. Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα μέχρι πρόσφατα είναι τα κάλαντα του Λαζάρου, που τραγουδούν σε διάφορα μέρη τις Ελλάδας με μικρές παραλλαγές στα λόγια του τραγουδιού.

Κάλαντα που τραγουδούσαν αποκλειστικά μικρά κορίτσια, οι “Λαζαρίνες” αναγγέλλοντας τη γιορτή της ανάστασης του Λαζάρου. Με καλαθάκια λουλουδάτα στα χέρια και ειδικές στολές, οι μικρές Λαζαρίνες τριγύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τα κάλαντα παίρνοντας πάντα το κατιτίς τους: φιλοδώρημα, γλυκό ή άλλο κέρασμα και αυγά.

Κάλαντα του Λαζάρου

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,

ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.

Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,

ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.

Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;

Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.

Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,

που ‘ν’ το στόμα μου πικρό φαρμάκι.

Δε μου φέρνετε λίγο λεμόνι,

πού ‘ν’ το στόμα μου, σαν περιβόλι.

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,

ήρθε η Κυριακή που τρώνε τα ψάρια.

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,

ήρθε η μάνα σου από την πόλη,

εσένα ‘φέρε χαρτί και κομπολόι.

Γράψε Θόδωρε και εσύ Δημήτρη,

γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.

Το κοφινάκι μου θέλει αυγά,

κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.

Βάγια, Βάγια και Βαγιώ,

τρώνε ψάρι και κολιό.

Και την άλλη Κυριακή,

τρώνε το ψητό τ᾿ αρνί.
(πηγή elniplex)

«Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις» συνήθιζαν να λένε παλαιότερα, αφού πίστευαν ότι σύμφωνα με την παράδοση ο αναστημένος φίλος του Χριστού είχε παραγγείλει: «Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…»

Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζυμώνουν ανήμερα το πρωί του Σαββάτου ειδικά κουλουράκια, τα οποία τα ονομάζουν «Λαζαράκια», «Λαζάρηδες» ή αλλιώς και «Λαζαρούδια». Στα «λαζαράκια» δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά έχει η οικογένεια, τόσους «λαζάρηδες» πλάθουν και στη θέση των ματιών βάζουν δυο γαρίφαλα.

(πηγή ΔΟΓΜΑ)

Πολλοί από εσάς, θα έχουν από τις γιαγιάδες κάποια συνταγή για λαζαράκια, αλλά αν θέλετε οι γονείς να τη ξαναθυμηθείτε, παρακολουθήστε το ακόλουθο βίντεο για να πλάσετε τα λαζαράκια με τα παιδιά σας.

Μια ιδέα για κατασκευή...

Σχεδιάστε ένα ομοίωμα ανθρώπου (βλ. εικόνα 1). Έπειτα σχεδιάστε τα χαρακτηριστικά του Λαζάρου στο πρόσωπο και λουλούδια στο υπόλοιπο σώμα (βλ. εικόνα 2). Στερεώστε το Χάρτινο Λαζαράκι σε ένα πλαστικό καλαμάκι ή καλαμάκι από σουβλάκι είτε με κόλλα είτε με ζελοτέιπ. (πηγή εικόνας elniplex)

Μιλάμε όμως τόση ώρα για το Λάζαρο αλλά ποιος ήταν άραγε; Μήπως τον έχετε ξανακούσει; Ας το μάθουμε στο παρακάτω βίντεο που μας εξιστορεί την ιστορία και την Ανάστασή του. Έπειτα, μπορεί να γίνει συζήτηση σε θέματα που ίσως δημιούργησαν κάποια εντύπωση ή κάποιο ερώτημα στα παιδιά.

Το ήξερες;

Αυτές τις μέρες, ένα έθιμο του Πάσχα που έχουν σε άλλες χώρες, όπως η Αγγλία, η Γερμανία, η Αμερική κ.α, είναι ο λαγός του Πάσχα. Αυτός, που λέτε, κρύβει σοκολατένια αυγά στην αυλή του σπιτιού και τα παιδιά κρατώντας τα καλαθάκια τους, προσπαθούν να τα βρουν. Και όποιο παιδάκι βρει τα περισσότερα, κερδίζει!

Με αφορμή το έθιμο του Πασχαλινού Λαγού, διαβάστε με τα παιδιά το παρακάτω ποίημα της Φιλιώς Νικολούδη:

Στο λαγό με τα μεγάλα αυτιά,

του αρέσει η σκανταλιά.

Κι όλο χώνεται στα σπίτια

για να κάνει τη ζημιά.

Έσπασε όλα τα αυγά

που ήταν κόκκινα βαμμένα.

Την υπόλοιπη μπογιά,

έβαλε σε μία πενα

Έφαγε όλα τα κουλούρια

γύρισε όλα τα καλάθια

κι έβαλε στην κατσαρόλα

μέσα στο φαί αγκάθια.

Σαν τελείωσε επήγε

να κρυφτεί σε μια γωνιά.

Και περίμενε κρυμμένος

να γυρίσουν τα παιδιά.

Απ τα γέλια τα πολλά

εκουνιόντουσαν τα αυτιά.

Τα παιδιά ανακαλύψαν

την κρυψώνα στο λεπτό.

Κι από τα αυτιά τραβήξαν

το ζημιάρη το λαγό.

Του 'βαλαν σκούφο και ποδιά

για να πλάσει τα κουλούρια

και να βάψει τα αυγά…

Προτάσεις :

1. Παιδιά! Ακούστε το ποίημα που θα σας διαβάσουν οι γονείς, βρείτε ποιες σκανταλιές έκανε ο λαγός και ζωγραφίστε τις! Θα χαρούμε πολύ να δούμε τόσο αυτές όσο όλες τις δημιουργίες σας!

2. Μπορείτε και εσείς να ζωγραφίσετε το δικό σας λαγουδάκι ακολουθώντας τις οδηγίες της εικόνας.